Kōrero: Papatūānuku

Whārangi 4. Whenua

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Te whenua – te ewe

He kupu whakarite te kupu ‘whenua’ mō Papatūānuku. Heoi, arā anō tērā ritenga, ko te kupu ‘whenua’ tētahi kupu a te Māori ka āhua rite ki te kupu ewe. I whānau mai ngā mea katoa o te ao i te kōpū o Papatūānuku, kei raro i te moana. Ka puea ake te whenua i tōna kōpū ka pōtere ki runga i te kare o te wai; ko ngā moutere ērā.

Te kōpū o te ao

Tērā tētahi kōrero e kī ana, ka noho te ao hei kōpū mō ngā mea ora. Kei te hangaa he ao hōu ki taua kōpū, ka mutu, ko tātou ngā tamariki i taua ao. Hei tōna wā, ka whakaputangia tātou ki tētahi ao kei tua atu.

Tangata whenua

Ko te tangata whenua te hunga pupuri i te mana o tētahi whenua. Nā ō rātou pānga i roto i te wā ka whai mana rātou ki taua whenua. Ka heke haere tēnei mana ki roto i ngā whakatipuranga ka whānau mai ki taua whenua. Nāwai ā, ka tau haere te noho a te tangata whenua ki tōna whenua, ka whai mana ia kia puta ki te ao. Nā whai anō ka noho tēnei āhuatanga hei pūtake o te mana whenua.

Te tanu i te ewe

Hei ngā rā ki mua ka tanumia te whenua me te pito o te tamaiti ki tētahi whenua rāhui. Ka purua te whenua ki roto i tētahi pouwaka ka tanumia hei aha, hei whakakotahi i taua tamaiti ki tōna papatipu.

Te pito

Ka kotia te pito o te tamaiti ki tētahi wāhi ake. Ahakoa kei hea, he wāhi nui tērā wāhi ki tēnā, ki tēnā, ki tēnā i te mea, koinei te wāhi i puta rātou ki tēnei ao.

Me pēnei te tohu i te whārangi:

Te Ahukaramū Charles Royal, 'Papatūānuku - Whenua', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/papatuanuku/page-4 (accessed 26 April 2024)

He kōrero nā Te Ahukaramū Charles Royal, i tāngia i te 24 Sep 2007