Ko Tangaroa ara rau
E ai ki ngā kōrero tuku iho a te Māori, hei tama a Tangaroa - atua o te moana - nā Ranginui rāua ko Papatūānuku. Nā Tangaroa ko tana tama a Punga, nā Punga ko Ikatere rāua ko Tūtewehiwehi. Ko Ikatere i haere ki te moana; ka hurihia rātou ko ana tamariki hei ika. Ko Tūtewehiwehi i haere ki uta, ka hurihia rātou ko ana tamariki hei ngārara.
Ka pakanga a Tūmatauenga –te atua o te riri - ki a Tangaroa. Koirā te take ka haere tonu te tangata ki te hī ika, ki te kawe tonu i te pakanga ki te tini a Tangaroa.
Te ika a Māui
He nui ngā kōrero a te Māori mō te mahi ika. Koia pea ko te kōrero rongonui rawa atu, mō Māui, te tipua nāna i hī ake tana ika, Te Ika-a-Māui. Ka tangohia e Māui te kauae o tōna kuia a Murirangawhenua hei matau. I a ia e hī ana ka karakia ia:
Homai e te Moana,
Te ika a Weroti, te ika a Werota
Te toka o Nuku
Kake ki te Rangi. 1
Me he whai (stingray) te āhua hanga o Te Ika-a-Māui, kei Te Tai Tokerau tōna hiku, kei Te Whanganui-a-Tara ko tōna ūpoko.
Ko Kupe me te wheke
Arā anō ngā kōrero mō Kupe nāna a Aotearoa i tūhura. I a ia e hī ika ana i Hawaiki ka tae ake te wheke kaitā a Muturangi ki te whakararuraru i a ia. Waihoki, ka whāia e Kupe ki Te Moana-o-Raukawa (Te Moana-a-Kupe) rā anō hopukina ai.
