Kōrero: Ngā karakia a te Māori

Whārangi 6. Tūāhu me te wāhi tapu

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Ngā wāhi tapu me ngā mea tapu

Ko ētahi wāhi, ko ētahi mea rānei he tapu, pērā i te tūāhu, ngā mauri atua, ngā wai tapu tae atu ki ngā wāhi tapu i tapu ai rānei nā tētahi kaupapa i reira.

Tūāhu

Ko te tūāhu ka whakaarahia ki waho ake i te pā kāinga. He mea hanga ki te kōhatu. Ko te tūāhu he pou rāhuitia tōna ka kīa he pouahu. Ki roto i tēnei rāhui he waka huia nōhanga atua. Ko ngā kawiu hoki he waka huia kei roto. I ētahi wā ka whakatūria hoki he whata.

Ngā turuma

Ko ngā wharepaku o te pā kāinga ka kīa he turuma he paepae rānei. Ka mahia ēnei e ngā tohunga i roto i ētahi whakahaerenga tikanga, pērā i te ngau paepae.

Wai tapu

He nui ngā whakahaerenga tikanga i kawea ki te wai. Ko ngā wai tapu ēnei. Hei wai tohi, hei wai hiki i te tapu o te tangata o te tauā rānei kua hoki mai i te pakanga.

Wāhi tapu

He tapu ētahi wāhi. Ko ētahi wāhi tapu he urupā, he wāhi mate ai te tangata, he rākau tanu whenua, he taumata maunga rānei. He mea rāhui hoki ki ēnei wāhi. Me tūpato te tangata ki ēnei wāhi kei tānoahia te tapu pēnei i te mau kai ki reira.

Taumata atua me ngā rākau atua

Ko ētahi taonga he ō atua, ā, he mea whakamahi ēnei taonga mō te whai hua. Ko ngā taumata atua he kōhatu whakairo ka waihotia ki ngā mahinga kai hei mauri tiaki i te oranga o taua wāhi. Ko ngā whakapakoko atua, ngā atua kiato rānei he koi tētahi pito hei titi ki te whenua. Hei wāhi nōhanga atua, hei tiaki hoki i te whai hua o te māra kai, o te mahinga ika rānei.

Me pēnei te tohu i te whārangi:

Basil Keane, 'Ngā karakia a te Māori - Tūāhu me te wāhi tapu', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/nga-karakia-a-te-maori/page-6 (accessed 30 April 2024)

He kōrero nā Basil Keane, i tāngia i te 5 May 2011