He korero whakarapopoto
He aha te maramataka?
Tekau-mā-rua ngā marama i te maramataka Māori. Ka tīmata, ka oti ēnei marama i te marama hua. Āwhiwhiwhi e 30 ngā rā i te marama.
He wāhi anō tō ngā whetū i te maramataka. Kei tēnā marama tōna whetū, kei tēnā marama tōna whetū, kāhui whetū rānei. Hei tauira, hei te Pipiri (Mei-Hune) ka puta a Matariki, te tohu o te tau hōu.
Ngā pō o te marama
Kei tēnā me tēnā pō o te marama tōna ake ingoa – ko Whiro te pō tuatahi, ko Mutuwhenua te pō mutunga.
Ka tohu te marama he aha ngā rā pai ki te hī ika, ki te mahi tuna, ki te whakatō, ki te hauhake kai rānei. Waihoki, ka tohu te marama he aha ngā rā kino. Hei tauira, ‘he rā kino rawa atu a Mutuwhenua’, heoi, he rā pai a Ōuenuku ‘kia taka ki ngā mahi! He pō mahi tuna hoki’.
Te whakatō me te hī
He tohu nui te maramataka mō te whakatō me te hī ika. Taka rawa ki ēnei rā, kei te whakamahia tonutia te maramataka e ngā kaihī ika. Kei ngā tohu huarere i a Pouaka Whakaata Māori tētahi wāhanga me ngā tohutohu a te maramataka mō ngā tai me te wā pai kia whakatō kai.